Die boek van toeval en toeverlaat - Ingrid Winterbach

 Die boek van toeval en toeverlaat - Ingrid Winterbach - Human & Rousseau - 2006 - Sagteband in baie mooi toestand.

Verlies en verdriet staan sentraal in die oeuvre van Lettie Viljoen / Ingrid Winterbach. Die boek van toeval en toeverlaat (2006), Winterbach se jongste roman, kan beskou word as ’n toevallige sintese van die verskillende verlieservarings waarvan daar in haar vorige prosatekste sprake is: materiële verlies; tydelike en permanente skeiding van geliefdes; die dood van dierbares of betekenisvolle persone; vaer-omlynde vorme van verlies, soos melancholie, gemis, psigiese onbehae en malaise; asook ’n groeiende besef van verganklikheid en sterflikheid. In hierdie artikel word ondersoek ingestel na die verskillende vergestaltings van verlies en verganklikheid in Die boek van toeval en toeverlaat. Aandag word nie net gegee aan die rol wat verlieservarings en verdrietreaksies op verhaalvlak speel nie, maar ook aan die manier waarop verlies in die struktuur, taalgebruik en styl van dié roman neerslag vind. Dit wil voorkom asof Helena Verbloem, die hoofkarakter-verteller, ’n verdrietbeskouing soortgelyk aan Freud se aanvanklike opvatting rakende verlies huldig. Hiervolgens word “normale” verdriet beskou as ’n aktiewe proses waartydens die libido geleidelik van die verlore liefdesobjek losgemaak word en mettertyd in ’n ander liefdesobjek belê word, met die oog daarop dat daar uiteindelik ’n beslissende en spontane einde aan die verdriet sal kom. Helena slaag egter nie daarin om voldoende troos te vind aan die hand van substitute vir die liefdesobjekte wat sy verloor het nie. Haar verdriet vertoon eerder kenmerke wat met Freud se latere, gewysigde beskouing ten opsigte van “melancholiese” verdriet ooreenstem – ’n beskouing waarvolgens verdriet nie tot ’n beslissende, spontane einde kom nie, maar eerder ’n langdurige proses impliseer. Ten slotte word die vraag gevra of Helena wel by wyse van haar vertelling daarin slaag om ’n mate van verweer/verset teen haar verlieservarings te bied.