Geknelde Land - F.A. Venter

'n Leeskopie van hierdie titel.

1963, sewende druk - Tafelberg-Uitgewers - 328pp - Hardeband toon rakverweer - Intern: vorige eienaarskap agter op skudblad en op titelblad - netbinding voor sigbaar, maar steeds stewig gebind, ligte watermerk tot op bladsy 28, potloodaantekeninge deur die boek.

Hoe gebeur dit dat ‘n hele gevestigde gemeenskap sy tentpenne uitruk en die wildernis intrek?

In Geknelde land gee Venter ‘n diepmenslike antwoord op die en ook op baie ander vrae. Die uiterlike verloop van die Groot Trek is aan elke skoolkind in Suid-Afrika bekend. Maar die menslike aspek van hierdie onvergeetlike volksverhuising is haas ‘n geslote boek. Nou het Venter die volle verhaal van die Trek aangedurf. Dis ‘n verhaal wat begin met lyding en onderdrukking, ‘n verhaal wat oor die Grootrivier en deur Natal loop tot dit op die hooglande van Transvaal eindig. Dit begin met die eerste groot oplaaiing van ‘n vryheidsin en dit groei uit tot ‘n gevestigde volksbewussyn.

Geknelde land is egter baie meer as ‘n verhaal van magtige gebeurtenisse. Dit is tegelyk ‘n verhaal van die menslike hart, van innerlike wroeging, botsing en stryd; dis ‘n verhaal van durf en swakheid, van lyding en geluk, van teenspoed en oorwinning,

Die menslike verhaal is die van die Dreyergesin van Grensplaas - geleë in die streek waar wit en swart hulle aan die Oosgrens, soos dit in 1834 bestaan het, gedurig teen mekaar vasgeloop het. Groots van omvang en ryk aan interessante detail is die sage van die ontberings en terugslae wat die boeregesin moes verduur voor hulle uiteindelik ook besluit om te trek. Die hooffiguur, Rudolf Dreyer, weier aanvanklik om sy plaas te verlaat, selfs nadat dit deur die Xhosas verwoes is. Geknelde land is in hoofsaak ‘n uitbeelding van die konflik in Rudolf se gemoed en die stryd wat hy met sy medemens en met homself voer voordat by tot ‘n besluit gedwing word. Aangrypend beeld F A Venter die gang van ‘n onkeerbare noodlot wat gaandeweg oplaai tot tragiese hoogtes.